درد دندان: کنایه از موانعی است که در راه ستمگران پیش می آورد .

غلو: یعنی کینه و دشمنی.

خویش را نشناخت آن دم از عدو: یعنی از بس که کینهْ آن شیر دیگر را در دل پرورانده بود، نفهمید که دشمنی درکار نیست ودرچاه عکس خود را دیده است.

بازتاب شخصیت

بد دیدن از بد بودن است،

ای بسا ظلم که بینی درکسان: منظور این است که بازتاب خوی (اخلاق) بد ما در دیگران آنها را در چشم ما بد می‌کند و توجه نداریم که اگر به درون خود مراجعه کنیم، ریشه آن بدی را در خود خواهیم یافت.

هستی : به‌ معنی وجود و آثار وجودی است و در این‌جا به معنی خودخواهی و خود‌پسندی و توجه به جنبه‌های نفسانی است.

چون به قعر خوی خود اندر رسی: یعنی هنگامی که به ژرفای اخلاق خود بنگری وبررسی کنی،  مضمون سخن مولانا در این مصراع وبه طور کلی دراین ابیات این است که نیک دیدن از نیک بودن و بد دیدن از بد بودن است و چون ما بدى در کسى مى‏بینیم بهتر است که بدرون خود نظر افکنیم و ریشه‏ى عیب جویى را پیدا کنیم و در اصلاح خود بکوشیم و به داوریهاى نارواى خود اعتماد نداشته باشیم. خاصه که عیب جویى و نکوهش و رسوا کردن مردم کارى مطلوب نیست و طریقه‏ى درستى در تربیت و اصلاح افراد شمرده نمى‏شود زیرا هرگز بد گویى و مذمت بر صداقت و یک رنگى حمل نمى‏شود و سرانجام دشمنى و حقد و کینه ببار مى‏آورد و بجاى آن که عیبى بر طرف کند عیب و نقص دیگر ببار مى‏آورد. همچنین این بیت اشاره دارد به آیه:«مَّا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّهِ وَمَا أَصَابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ »:(آرى،) آنچه از نیکیها به تو مى‏رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدى به تو مى‏رسد، از سوى خود توست.[1] براى آن که از عقیده‏ى مولانا در مورد بد دیدن آگاهى بیشتر حاصل شود ابیات ذیل را از مثنوى نقل مى‏کنیم:

            آن یکى در چشم تو باشد چو مار             هم وى اندر چشم آن دیگر نگار

            ز آنک در چشمت خیال کفر اوست             و آن خیال مومنى در چشم دوست‏

            یوسف اندر چشم اخوان چون ستور             هم وى اندر چشم یعقوبى چو نور

            از خیال بد مرو را زشت دید                     چشم فرع و چشم اصلى ناپدید

            چشم ظاهر سایه‏ى آن چشم دان             هر چه آن بیند بگردد این بدان‏[2]

            بد گمان باشد همیشه زشت کار             نامه‏ى خود خواند اندر حق یار

            آن خسان که در کژیها مانده‏اند             تا نبى را ساحر و کژ خوانده‏اند[3]

در این ابیات به طور کلی سخن در این است که گاهی بازتاب خوی (اخلاق) بد ما در دیگران آنها را در چشم ما بد می‌کند و توجه نداریم که اگر به درون خود مراجعه کنیم، ریشه آن بدی را در خود خواهیم یافت. و داوریهاى انسان بعقیده‏ى مولانا تابع احوال درونى و دید ظاهر فرع دید باطنى است. از این رو ما در قضاوتى که درباره‏ى دیگران مى‏کنیم باید جانب احتیاط را رعایت کنیم و اگر چیزى یا کسى را بد مى‏بینیم ژرف بیندیشیم که شاید ریشه‏ى آن زشتى و بدى در خود ما باشد براى آن که عیب جویى گذشته از آن که خود صفتى ناپسند است و از حس انتقام و کینه توزى مایه مى‏پذیرد که از بیماریهاى سخت روحى است.